1. Khi gặp mưa bão có sấm sét, đứng đâu là an toàn nhất?
6. OK là chữ viết tắt của từ nào?Giả thuyết phổ biến nhất là OK bắt nguồn từ “oll korrect”, phiên bản cố tình viết sai của “all correct” (hoàn toàn đúng). Báo chí ở Boston (Mỹ) bắt đầu sính dùng OK vào những năm 1840 – thời mà người ta cho rằng viết sai chính tả để gây cười mới là “sành điệu”. Có truyền thuyết cho rằng phe Dân chủ ở New York sau đó chấp nhận cách dùng OK để kêu gọi sự ủng hộ đối với ứng cử viên của họ, Martin Van Buren - OK là tập hợp các chữ cái đầu của Old Kinderhook, biệt danh của Martin.
7. Tại sao khi ngâm trong nước lâu, da các ngón tay và chân bị nhăn?
Bàn tay và bàn chân thường xuyên tiếp xúc với đồ vật nên lớp sừng không thấm nước trên da ở hai bộ phận này bị bào mòn. Nếu bạn ngâm tay chân trong nước có nồng độ muối hòa tan thấp hơn so với nồng độ muối trung bình của tế bào trong cơ thể, nước sẽ thẩm thấu vào da và khiến các tế bào da nở ra. Do bám chặt vào lớp mô bên dưới nên các tế bào da buộc phải nhăn lại để thích nghi với sự thay đổi này.
8. Cây có chết do già cỗi?
Với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng tốt, một số loài cây có thể trường sinh. Tuy nhiên, thay đổi môi trường sống có thể khiến cây chết đi.
9. Kẹo cao su có “nằm lại” trong cơ thể năm này qua tháng nọ?
Không. Mặc dù không thể tiêu hóa được nhưng kẹo cao su không có đặc tính thần kỳ nào giúp nó thoát khỏi quá trình bài tiết chất thải trong ruột. 3 ngày là giới hạn lưu trú thông thường của chewing gum.
10. Vì sao bị nấc cục?
Cơn nấc cục bắt nguồn từ sự co thắt không tự chủ của cơ hoành, đẩy hơi (từ buồng phổi) ra ngoài một cách đột ngột. Cùng lúc đó, thanh môn (bộ phận phát âm của thanh quản) đóng lại nên luồng hơi đang di chuyển gặp thanh môn bị đóng, tạo ra tiếng nấc.
11. Chúng ta có thể sống bằng nước và vi chất dinh dưỡng?
Không. Ngoài các vitamin và khoáng chất, cơ thể còn cần tinh bột, chất béo, đạm để tạo năng lượng và tái tạo tế bào.
12. Thức uống nóng giúp cơ thể “hạ hỏa”?
Phải. Đồ uống nóng khiến cơ thể nghĩ rằng bạn nóng trong người hơn mức thực tế vì thế cơ thể tiết ra mồ hôi nhiều hơn. Nhờ vậy, sức nóng trong cơ thể giảm bớt.
13. Tại sao tôi bị say xe hơn khi ngồi băng ghế phía sau?
Có thể là do bạn bị hạn chế tầm nhìn bầu trời bên ngoài. Chứng say tàu xe xuất hiện khi cơ chế cân bằng trong tai bạn ghi nhận sự chuyển động (của tàu hoặc xe), trong khi mắt lại báo cáo với não rằng bạn đang “án binh bất động”.
Những vật thể cao, nhọn đứng trơ trọi trong khoảng không gian mở có nhiều khả năng bị sét đánh nên chúng chẳng an toàn tí nào. Thỉnh thoảng, khu đất trống cạnh một ngọn cây cao có thể bị sét đánh trúng. Xe hơi hoặc bất kỳ kết cấu kim loại nào bít bùng sẽ là nơi trú ẩn an toàn nhất khi gặp sấm sét. Nếu không thì hào, hầm hoặc nhóm cây bụi với chiều cao đồng đều sẽ “thà có còn hơn không”. Tránh xa những khu vực tiếp giáp giữa đất liền và sông (suối, biển); đá và đất; cây cối và cánh đồng. Ngoài ra, nên giữ cự ly ít nhất 5 m đối với vật thể kim loại hoặc người khác bởi tia sét thường “nhảy” từ vật thể này sang vật thể khác.
2. Tại sao trẻ sinh đôi đồng trứng lại có dấu vân tay khác nhau?
Mặc dù có cùng ADN nhưng các cặp song sinh đồng trứng không giống hệt nhau về mặt cấu trúc tế bào, bởi không phải mọi đặc điểm hình thể đều do hệ gien qui định. Dấu vân tay được hình thành một cách bán ngẫu nhiên khi bào thai phát triển trong bụng mẹ và bị chi phối bởi các yếu tố, chẳng hạn sự trồi sụt của hàm lượng nội tiết tố trong cơ thể người mẹ. Tương tự, vết tàn nhang hoặc nốt ruồi trên da được hình thành từ những đột biến ngẫu nhiên và sẽ không giống nhau ở trẻ sinh đôi đồng nhất.
3. Nhân loại tiếp tục cao nữa?
Chiều cao trung bình của con người đang tiếp tục tăng lên nhờ chế độ dinh dưỡng cho trẻ ngày càng được chú trọng. Tuy nhiên, những người cao trên 1m88 có nhiều khả năng bị các chứng bệnh về lưng. Khi cơ thể cao hơn 2,03 m, tim sẽ phải căng sức để bơm máu đi khắp cơ thể.
4. Tại sao tôi cảm thấy lạnh run khi phát sốt?
Cơn sốt xuất hiện khi cơ thể tăng bộ phận bình ổn nhiệt độ – nằm ở vùng não điều khiển thân nhiệt. Khi tập luyện nặng hoặc trời nắng nóng, thân nhiệt của bạn có thể tăng nhưng nhiệt độ trong cơ thể vẫn ở mức khoảng 36,80C. Khi bạn cảm thấy nóng, vùng não kiểm soát thân nhiệt sẽ cố gắng điều chỉnh bằng cách tiết ra mồ hôi và tăng cường máu lưu thông đến da. Nhưng khi cơ thể bị sốt, đó là do bộ phận bình ổn nhiệt độ tăng lên. Điều này có nghĩa thân nhiệt của bạn lúc này ở dưới mức 36,80C nên bạn cảm thấy lạnh run – khi đó cơ thể đang cố gắng kéo thân nhiệt lên. Thân nhiệt cao hơn mức bình thường một chút có thể giúp chống nhiễm trùng bằng cách tăng tốc sản xuất tế bào bạch cầu và làm chậm quá trình sản sinh vi khuẩn.
Ảnh: Nasa 5. Tại sao chúng ta không thể “vá” lỗ thủng trên tầng ozone bằng khí ozone nhân tạo?
Lỗ thủng của tầng ozone Trái đất trên Nam Cực thường đạt cực đại vào tháng 9 hằng năm (theo Tổ chức Khí tượng thế giới, năm ngoái nó vượt ngưỡng 25 triệu km2). Để “vá” lỗ thủng khổng lồ này, cần phải dùng đến hàng chục triệu tấn khí ozone. Chỉ tính chi phí chế tạo ra lượng khí này, chưa nói đến tiền công “vá”, là vô cùng đắt đỏ.
Ảnh: lathamstudio
14. Liệu tôi có thể bị dị ứng với nước?
Không. Tình trạng dị ứng với một chất xảy ra khi các kháng thể trong hệ miễn dịch tấn công chất đó. Tuy nhiên, không có kháng thể nào trong cơ thể kỵ nước.
Không. Tình trạng dị ứng với một chất xảy ra khi các kháng thể trong hệ miễn dịch tấn công chất đó. Tuy nhiên, không có kháng thể nào trong cơ thể kỵ nước.
15. Tại sao hít thở ôxy tinh khiết gây chết người?
Máu trong cơ thể bắt lấy khí ôxy chúng ta hít vào và gắn kết nó một cách an toàn với phân tử chuyên chở (ôxy) có tên là haemoglobin. Nếu bạn hít thở không khí với nồng độ khí O2 cao hơn nhiều so với bình thường, khí ôxy trong phổi sẽ làm máu mất khả năng mang ôxy đi. Hệ quả là những phân tử O2 tự do sẽ bám lấy các phân tử protein bề mặt của phổi, can thiệp vào hoạt động của hệ thần kinh trung ương, đồng thời tấn công cả võng mạc ở mắt.
16. Cái gì khiến tôi cảm thấy đói bụng?
Dây thần kinh phế vị (chi phối hoạt động và cảm giác của hầu hết các bộ phận ở ngực và ổ bụng) gửi thông tin về trạng thái no đầy của dạ dày đến vùng não điều khiển thân nhiệt, đói khát. Ngoài ra, các nội tiết tố như insulin, leptin, ghrelin và cholecystokinin cũng tác động tới cơn đói. Nồng độ các nội tiết tố này thay đổi tùy theo hàm lượng các dưỡng chất trong máu và hệ tiêu hóa.
17. Ăn nho đỏ cũng tốt cho cơ thể như uống rượu vang đỏ?
 |
Ảnh: ok4me2
|
Không. Lợi ích của rượu vang đỏ đa phần là nhờ có các chất chống ôxy hóa flavonoid. Hàm lượng flavonoid trong rượu vang cao gấp hai lần so với trong nước ép nho.
18. Tôi có một số bức ảnh gia đình có “tuổi thọ” 100 năm. Liệu ảnh chụp kỹ thuật số cũng bền lâu như thế?
Có, nếu như bạn in ảnh ra hoặc lưu ảnh trong đĩa CD-R và bảo quản đĩa khỏi tác hại của ánh sáng.
19. Chuyện gì xảy ra với các tế bào trong cơ thể khi chúng chết?
Các tế bào trên bề mặt cơ thể tự bong và tróc ra. Còn tế bào trong cơ thể khi chết đi được “đội quân” bạch huyết cầu thực bào thu dọn. Năng lượng từ các tế bào chết sẽ được tái chế một phần phục vụ cho quá trình sản sinh tế bào bạch cầu khác.
20. Chứng mù màu có thể chữa khỏi?
Không. Chứng mù màu – hiện tượng mắt vẫn nhìn rõ mọi vật nhưng không thể phân biệt được màu sắc – là do lỗi bẩm sinh ở gien mã hóa các protein nhạy cảm với màu sắc trong mắt.
21. Kích cỡ đầu ảnh hưởng đến chỉ số thông minh (IQ)?
Không. Một nghiên cứu năm 1998 kết luận có sự tương quan giữa kích cỡ đầu và kích cỡ não bộ nhưng chỉ số thông minh không liên quan gì đến kích cỡ đầu, ít nhất là ở người trưởng thành, mạnh khỏe.
22. Tại sao chúng ta cười khi bị cù léc?
Hầu hết các loài vật phản ứng với việc bị chọc léc hoặc những cú chạm nhẹ bằng cách thu mình lại để tránh bị tấn công vào những vùng dễ bị tổn thương. Việc chúng ta cười khi có ai đó cù léc xuất phát từ việc chúng ta nhận thức động tác đó là hành động tấn công “giả” hay nói cách khác là biểu hiện của sự thân tình gần gũi. Gần đây, một nhà thần kinh học chứng minh rằng cho dù có cố cách mấy, chúng ta không thể tự chọc léc mình cười.
 |
23. Hươu cao cổ có thể bơi?
Đúng. Nhóm làm phim tài liệu về thế giới động vật của đài truyền hình BBC (Anh) ghi được cảnh một con hươu cao cổ bơi một quãng ngắn trên dòng sông Mara ở Kenya (châu Phi).
24. Tại sao dược phẩm có hạn sử dụng?
Một số người cho rằng hạn dùng của tân dược chỉ là “phát minh” của các hãng dược phẩm cốt làm cho chúng ta mua những mẻ thuốc mới với chất lượng được cho là hảo hạng. Trên thực tế, cơ quan quản lý dược phẩm yêu cầu nhà sản xuất thử nghiệm chuyên sâu để xem trong bao lâu, các thành phần của thuốc sẽ mất tác dụng. Khi được bảo quản ở nhiệt độ phòng (20-250C), các phân tử thuốc sẽ phân hủy giống như thực phẩm – và có thể trở nên độc hại, chẳng hạn như một số loại kháng sinh.
25. Tại sao chúng ta hay chảy mũi khi ăn đồ cay?
Chảy nước mũi thường là do mắt rút nước từ tuyến lệ dẫn vào mũi. Phản ứng chảy nước mắt được “đạo diễn” bởi dây thần kinh sinh ba – dây thần kinh chính trên mặt và có các nhánh ở miệng, mũi và mắt. Phản ứng đó xảy ra như một cách dội sạch các chất kích ứng khỏi mắt và mũi. Với thực phẩm cay nóng, chất kích ứng chính là dầu capsaicin – hoạt chất trong tiêu, ớt.
26. Tại sao khi máy bay cất cánh, đèn bên trong được điều chỉnh tối mờ?
Nguyên nhân là để mắt của hành khách thích nghi với bóng tối. Điều này không chỉ tạo sự dễ chịu cho những người muốn chợp mắt mà còn là một qui trình an toàn. Trong tình huống khẩn cấp, phải sơ tán người trên máy bay, thì mắt của hành khách đã quen với bóng tối bên ngoài.
Một số người cho rằng hạn dùng của tân dược chỉ là “phát minh” của các hãng dược phẩm cốt làm cho chúng ta mua những mẻ thuốc mới với chất lượng được cho là hảo hạng. Trên thực tế, cơ quan quản lý dược phẩm yêu cầu nhà sản xuất thử nghiệm chuyên sâu để xem trong bao lâu, các thành phần của thuốc sẽ mất tác dụng. Khi được bảo quản ở nhiệt độ phòng (20-250C), các phân tử thuốc sẽ phân hủy giống như thực phẩm – và có thể trở nên độc hại, chẳng hạn như một số loại kháng sinh.
25. Tại sao chúng ta hay chảy mũi khi ăn đồ cay?
Chảy nước mũi thường là do mắt rút nước từ tuyến lệ dẫn vào mũi. Phản ứng chảy nước mắt được “đạo diễn” bởi dây thần kinh sinh ba – dây thần kinh chính trên mặt và có các nhánh ở miệng, mũi và mắt. Phản ứng đó xảy ra như một cách dội sạch các chất kích ứng khỏi mắt và mũi. Với thực phẩm cay nóng, chất kích ứng chính là dầu capsaicin – hoạt chất trong tiêu, ớt. 26. Tại sao khi máy bay cất cánh, đèn bên trong được điều chỉnh tối mờ?
Nguyên nhân là để mắt của hành khách thích nghi với bóng tối. Điều này không chỉ tạo sự dễ chịu cho những người muốn chợp mắt mà còn là một qui trình an toàn. Trong tình huống khẩn cấp, phải sơ tán người trên máy bay, thì mắt của hành khách đã quen với bóng tối bên ngoài.
Ảnh: i.ehow
27. Phô mai gây ác mộng?
Ăn no bụng trước khi ngủ có thể khiến bạn chìm vào giai đoạn ngủ mơ (còn gọi là giấc ngủ REM – giai đoạn cơ thể trải qua nhiều thay đổi rõ rệt như cử động mắt nhanh, mất khả năng phản xạ, mạch đập nhanh hơn và hoạt động của não gia tăng) lâu hơn và như thế, giấc mơ kéo dài hơn. Tuy nhiên, không có bằng chứng khoa học nào cho thấy ăn phô mai đặc biệt có tác dụng tạo nên giấc mơ tốt hay xấu.
28. Nơi nào lạnh nhất trong vũ trụ?
Nơi lạnh nhất trong vũ trụ là Tinh vân Boomerang (ảnh) – khối bụi và khí nằm cách Trái đất 5.000 năm ánh sáng (1 năm ánh sáng gần bằng 10 nghìn tỉ km). Nhiệt độ ở Tinh vân Boomerang là -2720C. Nó được hình thành từ mảng bụi và khí thoát ra từ một ngôi sao trung tâm bị “lão hóa”.29. Có phải độc thoại là biểu hiện mất trí?
Không. Hiện tượng được gọi là “nói chuyện riêng tư” – chúng ta tự nói chuyện lớn tiếng với chính mình, đặc biệt khi bị căng thẳng tinh thần hoặc cô độc – là hoàn toàn bình thường.
30. Ngứa chính xác là gì?
Ngứa ngáy là do sự kích ứng da trên phạm vi hẹp, cỡ vài micron (1 micron = 1 phần triệu của mét). Nó có thể tiến triển thành cơ chế báo động nhằm phòng ngừa vết cắn của côn trùng. Tình trạng ngứa kích thích chủ thể phản ứng ngay tức thì bằng động tác gãi hoặc đập lên da bởi đó là cách nhanh nhất tiêu diệt con muỗi đang cố lây sốt rét.
Ảnh: spacetelescope
31. Có cách nào dễ để chứng minh Trái đất tròn?
Có. Hãy đi du lịch. Do bề mặt Trái đất cong nên bạn sẽ thấy nhiều chòm sao khác nhau hiện ra.
 |
Ảnh: astralalcamy
|
32. Cá có thể sống thiếu nước?
Có thể. Nhiều loài cá có thể thở không khí và bò trên cạn. Ngoài ra cũng có khoảng 40 loài cá biết bay.
33. Chuyện gì sẽ xảy ra nếu không có Mặt trăng?
Không kể nhân loại không thấy ánh trăng, việc vũ trụ thiếu vắng Mặt trăng sẽ tác động tức thời lên thủy triều của Trái đất. Chỉ với tác động lực hút của Mặt trời, sự khác biệt giữa hiện tượng thủy triều lên và thủy triều xuống sẽ giảm rõ rệt. Về lâu dài, ảnh hưởng của tình trạng khuyết “chị Hằng” sẽ rất nghiêm trọng. Khí hậu của Trái đất phụ thuộc nhiều vào độ nghiêng 23.50 của trục Trái đất và nếu thiếu sự hiện diện mang tính bình ổn của Mặt trăng với kích cỡ tương đối lớn, trọng lực của các hành tinh khác sẽ tạo nên nhiều thay đổi lớn ở góc nghiêng của địa cầu. Tình trạng này tương tự như với sao Hỏa. Độ nghiêng của nó lệch 600 trong vài triệu năm qua.
34. Tại sao các võ sĩ sumo đều “hoành tráng”?
Câu trả lời có liên quan đến định luật thứ hai về chuyển động của Newton - có thể hiểu vắn tắt là gia tốc = trọng lượng/tổng lực. Hay nói cách khác, cơ thể bạn càng nặng, đối thủ càng phải dùng nhiều lực để dịch chuyển và đẩy bạn ra khỏi vũ đài thi đấu hoặc nâng bạn lên và ném xuống. Cho tới nay, võ sĩ sumo “hoành tráng” nhất cân nặng 267 kg.
35. Làm thế nào hạt nẩy mầm biết hướng để phát triển?
Tất cả các loài thực vật đều có thể cảm nhận hướng của lực hấp dẫn Trái đất (trọng trường) và tự định hướng theo cho phù hợp. Ở những cây trưởng thành, sự phát triển theo hướng có ánh sáng lấn át sự phát triển chịu tác động của trọng trường ở phần thân và lá, nhưng bộ rễ và hạt trong khi vẫn còn ở dưới mặt đất - thì định hướng phát triển dựa theo lực hấp dẫn.
36. Ong bắp cày có tiết mật?
Không. Ong bắp cày (loại ong có vằn đen- vàng, eo nhỏ và một cái ngòi ở đuôi - ảnh) hút mật của hoa nhưng không chuyển hóa thành mật ong.
37. Tại sao nam giới lớn tuổi bị hói nhưng mũi lại rậm lông?
Thủ phạm gây hói đầu là nội tiết tố dihydro-testosterone (DHT). DHT còn có nhiều tác động khác lên cơ thể và được cho ức chế tình trạng rụng lông trong lỗ mũi, nên lông mũi thường mọc dài hơn. Tuy nhiên, cơ chế chính xác của tình trạng mâu thuẫn này đến nay các nhà khoa học chưa lý giải được tường tận.
38. Có phải mặt ngoài của xà bông cục luôn sạch?
Không. Sau khi xài xong, trên bề mặt xà bông sẽ sót lại lớp nước, xà bông và bụi bẩn. Lớp này khi khô khiến bụi bám chặt vào xà bông.
Thủ phạm gây hói đầu là nội tiết tố dihydro-testosterone (DHT). DHT còn có nhiều tác động khác lên cơ thể và được cho ức chế tình trạng rụng lông trong lỗ mũi, nên lông mũi thường mọc dài hơn. Tuy nhiên, cơ chế chính xác của tình trạng mâu thuẫn này đến nay các nhà khoa học chưa lý giải được tường tận.
38. Có phải mặt ngoài của xà bông cục luôn sạch?
Không. Sau khi xài xong, trên bề mặt xà bông sẽ sót lại lớp nước, xà bông và bụi bẩn. Lớp này khi khô khiến bụi bám chặt vào xà bông.
 |
Ảnh: Worldofstock
|
39. Nếu bạn quăng nước lên không khí vào mùa đông ở Nga, liệu khi rơi xuống nước sẽ đóng thành băng?
Đúng. Ở nhiệt độ -300C, những giọt nước từ trên cao khi rơi xuống đất sẽ kết thành tinh thể băng.
40. Tại sao chúng ta hay “khóc” khi lột củ hành?
Động tác bóc hoặc cắt củ hành làm bắn ra những giọt nước li ti. Nghiên cứu gần đây ở Nhật cho thấy những giọt nước đó có chứa một loại enzyme có tên lachrymatoryfactor synthase và các hợp chất chứa sulphur. Chúng phản ứng tạo nên một chất kích ứng mạnh gọi là Syn-propanethial-S-oxide. Khi nước hành bắn trúng mắt bạn, theo phản xạ, tuyến lệ sẽ tuôn ra nước mắt để cuốn trôi chất kích ứng khó chịu đó.
41. Tại sao chim không bị điện giật chết khi đậu trên dây điện?
 |
Ảnh: iStockphoto
|
Không phải tự thân điện áp mà là sự chênh lệch điện áp mới giật chết chim. Nếu đậu trên sợi dây điện đơn lẻ với điện áp 35.000 vôn, chim vẫn “bình an vô sự” nhờ không có sự chênh lệch điện áp. Nếu nó giang cánh và chạm vào một sợi dây điện khác có mức điện áp khác, nó sẽ bị điện giật chết. Đó chính là nguyên nhân các công ty điện lực luôn bố trí các sợi dây điện cách xa nhau.
42. Liệu nhà chức trách sẽ theo dõi đường đi nước bước của bạn nếu bạn xài điện thoại di động có hỗ trợ tính năng định vị toàn cầu bằng vệ tinh (GPS)?
Phải, nếu điện thoại của bạn có chức năng GPS, thông tin về vị trí của bạn sẽ được truyền về trung tâm điều khiển. Tuy nhiên, điều đó chỉ xảy ra khi bạn đang điện đàm với họ.
42. Liệu nhà chức trách sẽ theo dõi đường đi nước bước của bạn nếu bạn xài điện thoại di động có hỗ trợ tính năng định vị toàn cầu bằng vệ tinh (GPS)?
Phải, nếu điện thoại của bạn có chức năng GPS, thông tin về vị trí của bạn sẽ được truyền về trung tâm điều khiển. Tuy nhiên, điều đó chỉ xảy ra khi bạn đang điện đàm với họ.
43. Tại sao ruồi nhặng lại khoái mùi hôi thối?Với chúng ta, mùi hôi là dấu hiệu của tình trạng thối rữa và ruồi nhặng bị hấp dẫn cũng vì lý do đó. Khi bắt đầu thối rữa, chất hữu cơ (thịt động vật hoặc rau cải) trở nên mềm và ướt, tạo môi trường sinh trưởng lý tưởng cho ấu trùng ruồi nhặng. Ruồi cái bị hấp dẫn bởi chất thối rữa, nơi chúng đẻ trứng thành từng mẻ (khoảng 50-100 trứng). Trứng có thể nở trong vòng 12 giờ và ấu trùng vùi mình vào chất thối và ăn chất thối đó trong nhiều ngày trước khi biến thành nhộng để sau đó phát triển thành ruồi. Thông thường thời gian để trứng ruồi phát triển thành ruồi mất khoảng 10 ngày.
44. Liệu biến thể gien của người có thể tạo ra sức mạnh vô địch?
Không. Các biến thể gien chỉ khiến một gien vốn mã hóa cho chuỗi axít a-min này mã hóa cho một chuỗi axít a-min nọ khác cái kia một chút.
44. Liệu biến thể gien của người có thể tạo ra sức mạnh vô địch?
Không. Các biến thể gien chỉ khiến một gien vốn mã hóa cho chuỗi axít a-min này mã hóa cho một chuỗi axít a-min nọ khác cái kia một chút.
 |
Ảnh: biodiverciudad.org
|
48. Có phải chơi nhạc sẽ giúp cây tăng trưởng?
Không. Có một vài loài thực vật có khả năng phản ứng với rung động âm thanh, chẳng hạn như cây trinh nữ (mắc cỡ - ảnh). Tuy nhiên, khả năng thưởng thức âm nhạc lại là chuyện hoàn toàn khác.
49. Máy tính thật sự có thể tạo ra những dãy số ngẫu nhiên?
Đúng, và đó là do hơi nóng tỏa ra từ các linh kiện điện tử khiến các electron bên trong xê dịch qua lại một cách vô định. Hành vi này có thể được điện tử ghi lại và được số hóa thành chuỗi những con số hoàn toàn ngẫu nhiên.
50. Tại sao gà không thể bay?
Gà rừng có khả năng bay, và thực tế là nó biết bay. Tuy nhiên, hàng nghìn năm qua, chúng đã được con người thuần chủng một cách chọn lọc, và hiện nay cơ thể chúng quá nặng đến mức chỉ có thể bay một quãng ngắn chứ không thể bay lên đậu trên ngọn cây. Ngoài ra, những con gà thả rong thường bị người ta tỉa bớt một số lông (giúp nó bay) ở một bên cánh để nó không bay đi mất.
51. Vũ trụ hình thành từ cái gì?
Đây là một trong những bí ẩn lớn nhất mà khoa học thế kỷ 21 chưa giải đáp được. Những nghiên cứu mới đây về lượng nhiệt sót lại sau vụ nổ Big Bang (được coi là giả thuyết khoa học về nguồn gốc của vũ trụ) cho thấy vật chất thông thường hình thành từ các nguyên tử chỉ chiếm vài phần trăm vật chất trong vũ trụ. Hầu hết vật chất trong vũ trụ ở dạng được gọi là “vật chất tối, lạnh” – tên gọi trừu tượng này phản ánh một thực tế là bản thân các nhà thiên văn cũng không biết vật chất trong vũ trụ thật sự là cái gì.
52. Tại sao thở ôxy nguyên chất gây chết người?
Máu có chức năng hấp thu ôxy chúng ta hít thở và gắn kết với huyết sắc tố (haemoglobin), phân tử vận chuyển ôxy trong máu. Nếu bạn hít thở với nồng độ ôxy cao hơn nhiều so với mức thông thường thì lượng ôxy trong phổi sẽ áp đảo chức năng vận chuyển ôxy ra khỏi phổi của máu. Hệ quả là lượng ôxy tự do chưa được chuyển đi này sẽ kết dính vào các protein trên bề mặt của phổi, gây cản trở hoạt động của hệ thần kinh trung ương, đồng thời tấn công võng mạc.
53. Mắt sẽ văng ra ngoài nếu không nhắm lại khi nhảy mũi?
Không. Nhắm mắt khi hắt hơi chỉ là phản xạ tự nhiên của cơ thể. Thật ra, khoảng không khí trong mũi và cổ họng liên quan tới động tác hắt hơi không dính dáng gì tới các bộ phận phía sau mắt. Nói cách khác, chúng không thể tạo ra áp suất để đẩy nhãn cầu vọt ra ngoài.
54. Khi đụng đầu, tại sao mắt bị - “nổ đom đóm”?
Thực ra, ánh sáng chói lóa mà chúng ta nhìn thấy khi bị đụng đầu là do tế bào thần kinh ở vùng vỏ não điều khiển thị giác tự động phát ra. Hiện tượng này xảy ra khi mức độ ôxy hóa ở tế bào thần kinh thay đổi đột ngột do chúng ta đứng lên quá nhanh, hoặc do não bị choáng váng sau cú va đập mạnh, gây rối loạn tuần hoàn máu cục bộ ở các mao mạch. Những tế bào thần kinh nằm gần mao mạch bị ảnh hưởng trước tiên. Và nếu kích thích đó diễn ra đủ nhanh thì chúng (tế bào thần kinh gần mao mạch) sẽ phát tín hiệu trước các tế bào lân cận. Các tín hiệu đơn lẻ này được não bộ diễn giải dưới hình thức những đốm sáng.
55. “Kim châm, kiến chích” là gì?Đó là dạng tê rần như kiến bò nhưng nhẹ hơn cảm giác tê chân (khiến nhiều lúc ta không đi được). Triệu chứng này xuất hiện khi máu tuần hoàn kém, nhưng thông thường là do dây thần kinh chạy qua khuỷu tay và đầu gối bị chèn ép, làm gián đoạn kênh trao đổi thông tin với hệ thống dây thần kinh cảm giác ở tay và chân. Và khi sự đè nén này được giải tỏa, các dây thần kinh cảm giác đột ngột phản ứng một cách vô độ cho tới khi trở lại ngưỡng cảm giác bình thường. Chứng rần rần như kiến bò thường chỉ thoáng qua nhưng có thể trở nên thường xuyên ở người bị tiểu đường hoặc thiểu năng tuyến giáp.
56. Tại sao tôm hùm được luộc khi còn sống và chúng có cảm giác đau?
Tôm hùm và các loài có vỏ khác (như sò, hến...) luôn có vi khuẩn gây hại hiện diện trong thịt của chúng. Khi chúng chết đi, những vi khuẩn này sinh sôi một cách nhanh chóng và tiết ra độc tố có thể không loại bỏ được trong quá trình nấu. Vì vậy tôm hùm cần phải được nấu trước khi chết để hạn chế ngộ độc thực phẩm.
Còn cảm giác của tôm hùm thì sao? Chúng ta thường cho rằng tôm hùm không có cấu tạo não thật nên sẽ không cảm giác đau. Nhưng thực sự chúng có phản ứng khi các mô bị tổn thương dù là một cách tự nhiên hay do các kích thích tố. Các kích thích tố do tôm hùm tiết ra cũng tương tự như ở người khi bị đau. Và dấu hiệu dễ nhận thấy nhất nỗi đau của tôm hùm là khi nó co giật đuôi.
56. Tại sao tôm hùm được luộc khi còn sống và chúng có cảm giác đau?
Tôm hùm và các loài có vỏ khác (như sò, hến...) luôn có vi khuẩn gây hại hiện diện trong thịt của chúng. Khi chúng chết đi, những vi khuẩn này sinh sôi một cách nhanh chóng và tiết ra độc tố có thể không loại bỏ được trong quá trình nấu. Vì vậy tôm hùm cần phải được nấu trước khi chết để hạn chế ngộ độc thực phẩm.
Còn cảm giác của tôm hùm thì sao? Chúng ta thường cho rằng tôm hùm không có cấu tạo não thật nên sẽ không cảm giác đau. Nhưng thực sự chúng có phản ứng khi các mô bị tổn thương dù là một cách tự nhiên hay do các kích thích tố. Các kích thích tố do tôm hùm tiết ra cũng tương tự như ở người khi bị đau. Và dấu hiệu dễ nhận thấy nhất nỗi đau của tôm hùm là khi nó co giật đuôi.
 |
Ảnh: freefoto
|
57. Tại sao nhện không bị dính vào mạng chúng giăng?
Mạng nhện giống như bánh xe đạp với vành bánh xe và các căm xe một đầu bắt vào vành xe và đầu kia bắt vào trục xe ở giữa. Vòng xoắn ốc được phủ bởi chất keo trong khi vành bánh xe và căm xe đều là những sợi tơ khô. Khi di chuyển, hầu hết nhện biết tránh phần dính keo nên nó rất ít tiếp xúc với mạng lưới do chính nó tạo ra. Và hơn hết, nhện luôn làm vệ sinh để chân không dính tơ và keo.
58. Giọng hát phải cao bao nhiêu mới làm vỡ ly rượu vang?
Nếu giọng hát của bạn đủ lớn và đạt được độ cao cộng hưởng với tần số rung của ly – tần số ly rung chuyển cao nhất – khi bạn hát thì ly có thể bị vỡ. Độ cao ấy ở nốt khoảng độ quãng tám trên mức giữa C, tùy thuộc vào kích cỡ ly thủy tinh.
59. Nỗi sợ hãi từ đâu mà có?
Khoảng 10% dân số mắc chứng lo sợ. Với một số người, nỗi sợ hãi có thể xuất hiện sau biến cố đau buồn trong khi những trường hợp khác liên quan đến vấn đề tự nhiên. Các nghiên cứu cho thấy một số dạng sợ hãi đơn giản phần nào là do yếu tố gien di truyền, còn số khác là do lịch sử văn hóa. Chẳng hạn, chứng sợ nhện có thể bắt nguồn từ thời Trung cổ - khi đó nhện được cho là nguyên nhân gây dịch bệnh, nên dân chúng bỏ nhà đi khi thấy mạng nhện.
 |
Ảnh: tradeget.com
|
60. Kính chống đạn được làm như thế nào?
Gọi là kính “kháng đạn” có lẽ đúng hơn bởi loại kính cường lực này kháng cự lại tầm xuyên qua của đạn, mặc dù một loạt đạn bắn vào cùng một chỗ cuối cùng có thể làm thủng kính. Kính chống đạn được sản xuất bằng cách ghép lớp chất dẻo polycarbonate có thể biến dạng vào giữa các lớp kính. Phát súng chỉ làm vỡ lớp kính bên ngoài, dàn trải năng lượng trên một bề mặt diện tích rộng nên lớp chất dẻo chỉ biến dạng, chứ không vỡ vụn.
61. Vì sao chúng ta lại khóc?
Cơ thể chúng ta tiết ra 3 loại nước mắt khác nhau. Nước mắt cơ bản bôi trơn nhãn cầu, được tạo ra liên tục với gần 300ml mỗi ngày. Còn nước mắt phản xạ được tiết ra để phản ứng lại các tác nhân gây kích thích hoặc rửa các chất kích thích gây khó chịu như bụi, ớt, hành... Loại thứ ba được mắt sản xuất khi cảm xúc dâng tràn.
Tâm trạng trào dâng cảm xúc kích thích hệ thần kinh sọ não chuyển tải chất dẫn truyền thần kinh đến tuyến lệ, đồng thời làm tăng huyết áp trên mặt khi đó làm tăng lưu lượng nước mắt. Những giọt nước mắt cảm xúc chứa hàm lượng cao mangan và nội tiết tố prolactin (thường đóng vai trò kích thích tuyến vú tiết sữa). Con người là động vật duy nhất có nước mắt cảm xúc.
62. Vi khuẩn có thể bị nhiễm khuẩn không?
Có. Khi đó, vi khuẩn có cấu trúc nhỏ hơn tấn công vi khuẩn vật chủ từ bên trong.
63. Đối lập có thực sự hút nhau?
Không. Người ta có vẻ thích chọn đối tác (bạn đời) là những người giống mình đến 3 trong 5 nét tính cách chính: tính dễ chịu, tận tâm, cởi mở, hướng ngoại và chịu thương chịu khó.
64. Lượng sắt trong máu có bị ảnh hưởng bởi từ trường mạnh?
Có, nhưng rất yếu. Những chuyển động nhiệt ngẫu nhiên ngăn các phân tử huyết sắc tố hình thành lưỡng cực từ trường bền vững (từ trường Trái đất được coi là một lưỡng cực từ trường).
65. Tại sao mây lơ lửng?Tình trạng bốc hơi lên cao của không khí ẩm nóng (hình thành các đám mây khi nguội) cũng đóng vai trò giữ mây bay lơ lửng trên trời. Tổng lượng nước của một đám mây trung bình nặng tương đương 200 con voi đực, nhưng nó không rớt xuống đất vì lượng nước ấy tồn tại dưới dạng những hạt nước và tinh thể băng bé xíu. Giọt nước lớn nhất cũng chỉ có bán kính 0,1 mm. Giọt nước cỡ như vậy khi rơi tự do sẽ gặp phải lực cản của không khí lớn đến nỗi vận tốc tối đa của nó chỉ còn 30 cm/giây. Nhưng trong đám mây, vận tốc rơi xuống tương đương vận tốc hướng lên của luồng khí bốc hơi từ mặt đất. Chỉ khi những hạt nước này kết hợp lại đủ lớn thì mới rơi xuống đất thành mưa. Vận tốc không khí cần thiết để giữ cho mây lơ lửng còn phụ thuộc vào hình dạng đám mây.
66. Nếu bị tuyệt chủng, liệu nhân loại sẽ tiến hóa trở lại từ vượn người?
Có thể lắm. Nếu chúng ta bị tuyệt chủng bởi dịch bệnh đặc trưng nào đó, có khả năng một loài vượn người khác sẽ tiếp tục tiến hóa với trí thông minh vượt trội hơn và phát triển thành dáng đi thẳng đứng bằng hai chân.
66. Nếu bị tuyệt chủng, liệu nhân loại sẽ tiến hóa trở lại từ vượn người?
Có thể lắm. Nếu chúng ta bị tuyệt chủng bởi dịch bệnh đặc trưng nào đó, có khả năng một loài vượn người khác sẽ tiếp tục tiến hóa với trí thông minh vượt trội hơn và phát triển thành dáng đi thẳng đứng bằng hai chân.
67. Trong âm nhạc có toán học không?
Có. Có một loạt mối liên hệ giữa toán học và âm nhạc – từ mối quan hệ về độ dài của dây đàn được gảy và các nốt nhạc chúng tạo ra cho đến tính đối xứng trong nhạc cantata của Johann Sebastian Bach (cha đẻ của nhạc cổ điển).
68. Mảnh kim loại ghép trong đầu có thể hút nam châm?
Không. Bởi kim loại dùng trong các bộ phận giả, chẳng hạn titan, đều là hợp kim không nhiễm từ. Vì vậy bạn có thể thoải mái khi mang mảnh kim loại ghép trong đầu mà không phải lo bị nam châm hút.
69. Có ngôi sao nào thoát ra khỏi dải ngân hà và lang thang trong vũ trụ?
Có. Một ngôi sao có thể bị văng ra khỏi dải ngân hà sau khi tiến gần đến lỗ đen trên quỹ đạo.
70. Tại sao chúng ta có 5 ngón tay và 5 ngón chân?
Có lẽ là do ngẫu nhiên. Tất cả các loài bốn chân (nhóm động vật có xương sống bao gồm động vật có vú, bò sát, chim và loài lưỡng cư) đều có chung tổ tiên là loài cá có “5 ngón” trên vây sống thời kỷ Devon
Có thể việc có ít xương ngón tay cho phép cá trở nên mạnh hơn và điều này có ích khi cá trườn khỏi mặt nước. Tuy nhiên, không có gì bí ẩn về con số 5. Chính sức ép tiến hóa đã khiến nhiều loài hợp nhất các ngón tay và chân lại với nhau để có móng vuốt cứng và dày hơn nhằm thích nghi tốt hơn với môi trường sống đặc trưng của chúng.
71. Tại sao bồ câu hay lắc đầu?
Giả thuyết hợp lý nhất đó là cũng giống như lý do chúng ta đảo mắt xung quanh – để ổn định hình ảnh xung quanh trong khi di chuyển. Khi bồ câu đi trên máy chạy bộ (cảnh quan xung quanh dường như không thay đổi) nên đầu của nó không có lắc. Không phải loài chim nào cũng có thói quen lắc đầu như bồ câu – vấn đề này chưa được khoa học lý giải đầy đủ.
72. Vì sao không khí biển tốt cho sức khỏe?
Không hẳn hoàn toàn như vậy. Các khu nghỉ dưỡng dọc bờ biển được ưa thích vì có bầu không khí trong lành – có lẽ là so với bầu không khí đầy bụi khói trong thành phố. Cái mùi “có lợi cho sức khỏe” của không khí bờ biển có được là nhờ một hóa chất do vi khuẩn thường trú với mật độ thấp ở vùng ven biển tiết ra. Nhưng một nghiên cứu năm ngoái cho thấy muối biển có thể phản ứng với các hóa chất trong hơi nước bốc lên từ biển và làm trầm trọng hơn tình trạng ô nhiễm không khí ở các hải cảng đông đúc.
73. Tại sao khi để lâu, bánh ngọt và bánh mì lại cứng còn bánh quy lại mềm?
Câu trả lời căn bản cho bánh mì có liên quan đến các tinh thể tinh bột trong bột mì bị hóa keo khi nướng (chúng hút nước và trở nên mềm). Loại tinh bột này từ từ kết tinh sau vài ngày trong quá trình thoái hóa tinh bột và làm cho bánh mì trở nên cứng hơn. Tinh bột trong bánh quy cũng theo giống quá trình này nhưng lại có thể bị lấn át bởi tác dụng của đường có trong công thức của nhiều loại bánh quy. Đường sẽ hút lấy nước từ không khí và là nguyên nhân làm cho bánh bị mềm. Bánh ngọt có thể trở nên cứng cũng có thể mềm tùy vào công thức làm bánh và cả hai quá trình có thể chịu ảnh hưởng bởi những thành phần khác trong bánh.
74. Cảm giác “ngờ ngợ” có thể giải thích được không?
Các công nhân Đức vào thế kỷ 19 cho rằng “ngờ ngợ” (déjà vu – tiếng Pháp có nghĩa cảm giác “đã gặp”, “đã nhìn thấy” nhằm chỉ cảm giác khó hiểu trước những sự việc dường như đã gặp, đã trải qua trước đó) là dạng cảm giác nhận thức. Nó xuất hiện khi hai quá trình cảm giác và nhận thức - thường xuất hiện cùng lúc - không đồng bộ ở một chừng mực nào đó. Nói theo ngôn ngữ hiện nay là hai quá trình “phục hồi” và “quen thuộc” trong não bộ không diễn ra đồng thời. Nhưng có nhiều giả thuyết khác, và không ai thực sự biết, vì vậy hiện tại câu trả lời là không thể giải thích.
75. Có thể thu năng lượng từ tia chớp không?
Về mặt lý thuyết là được. Nhưng thực tế e là không, bởi những trở ngại như thiết kế tụ điện để tích trữ năng lượng từ tia chớp thoáng qua.
76. Tại sao con người tiến hóa có ít lông trên cơ thể hơn vượn người?
Con người chỉ hoàn toàn mất đi những sợi ria cảm giác. Phần còn lại của cơ thể thực sự được che phủ bởi lớp lông tơ rất ngắn và mịn. Sự khác biệt giữa người và vượn người nằm ở số lượng và sự phân bổ lông tơ tương ứng với lông dài hơn và đậm hơn (còn gọi là lông già). Có rất nhiều giả thuyết được đưa ra nhằm giải thích trạng thái không lông của loài người, nhưng chưa có cái nào được đa số chấp nhận.
Có giả thuyết cho rằng lông trên cơ thể người bị thoái hóa trong thời kỳ sống nửa trên cạn nửa dưới nước vào thời tiền sử nhằm thích ứng với môi trường nóng bức trên hoang mạc châu Phi. Thậm chí con người vẫn chưa rụng hết lông cho đến khi người Neanderthal (loài người cổ đại sống ở châu Âu, châu Á và Bắc Phi) bắt đầu mặc quần áo khoảng 200 triệu năm về trước. Tuy nhiên, tất cả chỉ là suy đoán, bởi lông người không hóa thạch nên các nhà khoa học không chắc rằng phải chăng chỉ có loài người mới không có lông.
77. Thị lực 20:20 chính xác là gì?
Nếu thị giác có độ rõ nét hoàn hảo, bạn có thị lực 20/20 – dựa theo bảng đo thị lực do bác sĩ nhãn khoa Hà Lan Hermann Snellen thiết kế năm 1862. Phương pháp đo thị lực hiện vẫn còn được sử dụng này có hàng mẫu tự ABC thật lớn trên đầu, tiếp theo sau là những hàng chữ và số nhỏ dần. Chữ số 20 đầu tiên chỉ khoảng cách (tính bằng foot, 1 foot = 0,3 m) từ vị trí đứng hoặc ngồi của người được đo thị lực tới bảng đo. Chữ số 20 thứ hai cho biết khoảng cách mà người có thị lực tốt sẽ phải thấy và vẫn có thể đọc được cùng một hàng ký tự như người đang được đo (thị lực).
Nếu bạn có thị lực 20/30, có nghĩa là bạn thấy các ký tự ở cách xa 20 feet (khoảng 6 m) chỉ rõ bằng người có thị lực tốt nhìn ở khoảng cách 30 feet (9 m). Khoảng cách này ngày nay thường được đổi sang mét, nên thị lực “hoàn hảo” 20:20 có thể được viết là 6:6.
78. Tại sao bia lại có bọt trắng?
Màu nâu của bia bắt nguồn từ mạch nha - được tạo ra bằng cách lên men lúa mạch và sau đó đem rang. Rang ở nhiệt độ thấp, bia sẽ có màu sáng, và ngược lại. Bọt bia ở phía trên được bao quanh bởi màng bia, nhưng màng bia này quá mỏng đến nỗi nó không thể hấp thu đủ ánh sáng để tác động tới màu của ánh sáng trắng khi nó xuyên qua. Ánh sáng trắng phản chiếu từ bề mặt của bọt bia cũng giữ nguyên màu trắng, tạo nên hiệu ứng toàn màu trắng.
79. Tại sao lông chim không thấm nước?
Chim dùng mỏ lấy dầu ở phao câu gần đuôi rồi rỉa lên lông, bôi lên đó một lớp dầu. Lớp dầu này bảo vệ lớp lông tơ trên bộ lông vũ. Do nước không thể thấm qua lớp “áo choàng” này nên bộ lông của chim không thấm nước.
80. Một người nặng 65 kg có thể lướt ván nước với vận tốc chậm tối thiểu bao nhiêu trước khi chìm?
20 km/giờ, theo phép đo dựa theo Định luật chuyển động của Newton
81. Nam
Số lượng khớp thực tế ở các chi trong cơ thể không khác nhau ngoại trừ những dị tật phát triển đặc biệt nghiêm trọng. Tuy nhiên, độ đàn hồi của dây chằng nâng đỡ xương ở hai bên khớp lại không giống nhau ở mỗi người. Thanh niên và những người thường kéo căng khớp trong các bài tập thể hình hoặc yoga có thể đạt được khả năng “bẻ mình” mà với số đông là bất khả thi.
Khả năng siêu uốn dẻo cơ thể có được là do các xương bị lệch hoặc biến dạng ở các khớp, hoặc do Hội chứng Ehlers-Danlos – chứng bệnh di truyền làm ảnh hưởng cấu trúc của protein tạo keo (collagen) ở da, dây chằng và xương. Cũng có một số người cố ý hạn chế khả năng cảm nhận khớp của cơ thể, vì thế não bộ đánh giá sai độ duỗi căng của khớp và không phát tín hiệu cho các cơ một cách tương ứng.
Nhà vệ sinh của người Inuit sống ở Bắc Cực cũng giống như toilet chúng ta dùng. Để hiểu rõ hơn cuộc sống của những tộc người sống trong lều tuyết, bạn có thể xem phim tài liệu Nanook of the North trên DVD.
85. Tại sao giấy bóng lại dính sát?
Giấy bóng được làm từ nhựa PVC hoặc nhựa tổng hợp polyethylene được xử lý để kéo căng nó ra. Khi mở giấy bóng ra, các electron trên bề mặt (của lớp này) sẽ bị lực đẩy đi lên trên lớp kia. Điều này tạo ra các điện tích tĩnh dương và âm. Do giấy bóng có đặc tính cách điện tốt nên tình trạng tích điện tĩnh chỉ diễn ra trong một lúc. Khi cuộn giấy lại hoặc bao nó quanh một chất cách điện khác (như thủy tinh) thì tình trạng tích điện tĩnh tạo nên tình trạng tích điện trái dấu trên bề mặt và cả hai dính vào nhau. Nếu đem đi thử trên một chất dẫn điện (như kim loại) thì nó sẽ không dính vì sự tích điện trái chiều bị phân tán.
83. Có phải người thuận tay trái thường suy nghĩ “lạ đời”?
Không. Không có nghiên cứu nào cho thấy có sự khác biệt giữa người thuận tay trái và người thuận tay phải trong khả năng sáng tạo lạ thường hoặc giải quyết vấn đề một cách xuất chúng.
86. Tại sao tất cả hành tinh và Mặt trăng đều xoay tròn?
Nguyên nhân gắn liền với nguồn gốc của Hệ Mặt trời – Mặt trời thuở ban đầu bao quanh bởi các đám bụi và khí xoay tít ngẫu nhiên. Dưới tác động của lực hấp dẫn của Mặt trời, các đám bụi khí này trở nên dày đặc hơn với các va chạm bên trong dẫn tới hướng chuyển động thích hợp. Giống như nước xoáy tròn quanh lỗ thoát nước, các đám bụi khí tan xoay tít theo hướng này với tốc độ nhanh hơn, cuối cùng trở nên đủ dày đặc để tan dưới lực hấp dẫn của mình và hình thành nên các hành tinh và mặt trăng quay tròn.
Ngoại lệ duy nhất là Mặt trăng Hyperion của Thổ tinh, dường như chịu lực tác động rất mạnh mẽ biến nó thành khối đá hình khoai tây nhào lộn hỗn loạn trong vũ trụ.
87. Cơ chế hoạt động của thuốc Viagra?
Viagra là tên biệt dược của hoạt chất sidenafil citrate, ban đầu được nghiên cứu để dùng cho bệnh nhân bị cao huyết áp hoặc nhồi máu cơ tim. Viagra phát huy tác dụng bằng cách ức chế hoạt động của men PDE5. Vai trò của PDE5 là phân hủy một men khác vốn có chức năng làm giãn cơ của khối mô cương cứng trong dương vật, cho phép máu tràn vào dương vật nhiều hơn và tạo nên trạng thái cương cứng.
88. Đâu là điểm khởi đầu của vũ trụ?
Điều không ngờ là hơn 50 năm sau khi các nhà du hành bắt đầu thám hiểm vũ trụ, vẫn chưa có một định nghĩa chính thức nào được quốc tế công nhận về nơi khởi đầu của vũ trụ. Cơ quan hàng không vũ trụ quốc gia (NASA) của Mỹ trao thưởng cho bất cứ phi hành gia nào đạt đến độ cao 80 km. Trong thập niên 1960, tám phi công lái máy bay hỏa tiễn thử nghiệm X-15 của NASA được thưởng tương tự như các phi hành gia tham gia chương trình thám hiểm sao Thủy, chòm sao Song tử và Apollo. Trong đó, phi công Joe Walker 2 lần đạt đến độ cao hơn 100 km năm 1963. Hầu hết các chuyên gia cho rằng sứ mệnh chinh phục độ cao này là chuyến bay vào vũ trụ thực thụ, và nó chưa trở thành một tiêu chuẩn chính thức. Năm 2002, các luật sư tại Úc là những người đầu tiên coi độ cao 100 km (cách Trái đất) là định nghĩa điểm khởi đầu của vũ trụ.
89. Làm sao biết vận tốc ánh sáng đều giống nhau với mọi người?
Đây là điều được khẳng định đằng sau Thuyết tương đối đặc biệt, và nó cũng chưa rõ ràng. Vận tốc của xe lửa có thể là 200 km/giờ đối với một người đứng yên nhưng lại là 400 km/giờ so với chiếc xe lửa khác chạy ngược chiều. Einstein xác nhận vận tốc ánh sáng đều giống nhau với tất cả mọi người, bất kể họ đang chuyển động như thế nào, và được xác định qua các thí nghiệm tại Tổ chức nghiên cứu hạt nhân châu Âu (CERN) ở Genève (Thụy Sĩ). Các hạt phân tử được gia tốc tới 99,975% của vận tốc ánh sáng, nhưng khi vận tốc ánh sáng chúng phát ra được đo lại là 300.000 km/giây – tương tự như khi các hạt đứng yên, giống như những gì Einstein đã dự đoán.
90. Tại sao ánh mặt trời làm ta phấn chấn?
Có một hoạt động cân bằng trong não và hệ tuần hoàn điều chỉnh tâm trạng của chúng ta, tăng cường nhân tố tạo cảm giác hưng phấn, hoặc đôi khi gây ra chứng rối loạn cảm xúc theo mùa trong mùa đông. Kích thích tố melatonin do tuyến yên trong não tiết ra, đóng vai trò điều chỉnh chu trình thức ngủ, nhưng nếu bị thừa có thể gây trạng thái trầm cảm. Tác dụng của ánh nắng Mặt trời khi chiếu lên mặt của chúng ta ngăn chặn quá trình tổng hợp melatonin, vì thế giúp cải thiện tâm trạng toàn diện.
91. Bong bóng có nổi chạm nóc tàu vũ trụ?
Không. Bong bóng không có bay đụng nóc tàu vũ trụ bởi không có trường trọng lực bên ngoài nào chỉ đường cho nó “đáp xuống”. Khi không có trọng lực thì sẽ không lực nào đẩy quả bong bóng đi lên hoặc kéo nó xuống cả.
92. Làm sao băng dính Blu-tack lại không cảm thấy dính?
Băng dính Blu-tack sử dụng cái gọi là sự tương tác tĩnh điện, tạo nên chất kết dính giữa tấm băng dính và bất cứ vật gì mà nó được dính vào. Nó được cấu thành từ những phân tử rất nhỏ, qua thời gian, thấm qua những chỗ lõm trên bề mặt vật liệu. Sự tương tác tĩnh điện dần dần nhường chỗ cho sự “rò rỉ” phân tử đó. Do đó mới đầu chúng ta sẽ không cảm thấy dính, nhưng nếu chúng ta cầm nó lâu hơn thì sẽ thấy nó kết dính hơn.
“Vụ nổ lớn” – “Big Bang” là lý thuyết khoa học về nguồn gốc của vũ trụ. Vì âm thanh được tạo bởi những biến đổi về cường độ giống như sóng, nên không thể nghe thấy gì hết trong môi trường hoàn toàn chân không. Vũ trụ ban đầu không phải là một khoảng chân không, thay vào đó là được lấp đầy bởi khí hyđrô và khí bị ion hóa. Thành ra âm thanh của “vụ nổ lớn” sẽ ở tần số rất thấp đến nỗi không thể nghe trực tiếp. Nhưng nhà vũ trụ John Cramer của Đại học
Washington (Mỹ) đã mô phỏng âm thanh đó bằng cách sử dụng các số liệu vũ trụ thực, tăng cường tần số âm thanh và có thể nghe được tại trang web http://bit.ly/im0N.
94. Làm sao tạo được trọng lực nhân tạo trên tàu vũ trụ?
Nhiều nghiên cứu về các phi hành gia khi tham gia chuyến du hành dài ngày trên vũ trụ cho thấy, việc sống trong trạng thái không trọng lực một thời gian dài làm yếu cơ bắp và xương. Đó là nguyên nhân thôi thúc các nhà khoa học tìm kiếm cách tạo ra trọng lực nhân tạo trên phi thuyền. Thậm chí trước những chuyến bay đầu tiên vào vũ trụ, những người nhìn xa trông rộng như Werner Von Braun – nhà vật lý vũ trụ người Mỹ gốc Đức được xem là “cha đẻ của du hành vũ trụ” – từng đề nghị làm phi thuyền xoay để tạo ra hiệu ứng lực ly tâm có cảm giác tựa như trọng lực.
Tuy nhiên, các cuộc thí nghiệm hồi thập niên 1960 và 1970 cho thấy tốc độ xoay lớn hơn khoảng 2 vòng/phút sẽ khiến phi hành gia cảm thấy buồn nôn. Đây là tin không vui. Với tốc độ xoay chậm như vậy nghĩa là để tạo ra hiệu ứng tương tự như trọng lực Trái Đất, du thuyền phải có đường kính khoảng 450 m. Các kỹ sư vẫn đang cố gắng tìm giải pháp cho vấn đề này nhưng thành công đạt được chưa là bao.
Gần đây, Viện Công nghệ Massachusetts vừa thử nghiệm “phòng tập thể dục trọng lực” – thực chất là máy sấy quần áo cao cỡ người bình thường để các phi hành gia leo vào trải nghiệm khoảnh khắc trọng lực nhân tạo. Tốc độ xoay phải cao hơn phi thuyền – 23 vòng/phút – vì vậy buồn nôn vẫn còn là vấn đề. Có những cách khác, chẳng hạn chế tạo phi thuyền gia tốc vĩnh cửu với tốc độ 1G (9,81 m/s2) hoặc làm một phương tiện vận chuyển to đến mức nó có thể tự phát sinh ra trọng lực một cách tự nhiên. Nhưng cả hai phương án trên vượt ngoài khả năng kỹ thuật hiện nay.
95. Tại sao hải âu không thể đánh rắm?
Không có nghiên cứu hoặc tài liệu tham khảo nào cho thấy hải âu không thể đánh rắm. Hải âu cũng như các loài chim nói chung có một khe hở duy nhất gọi là lỗ huyệt, nơi bài tiết khí thải từ thận và ruột. Ở đó có một cơ vòng để giữ cho nó khép lại, giống như hậu môn. Ống tiêu hóa của loài chim ngắn hơn của người vẫn có các vi khuẩn và các vi khuẩn này tạo hơi. Khi áp lực hơi vượt quá giới hạn đàn hồi của cơ vòng thì hệ quả tất yếu là đánh rắm. Có lẽ lý do hải âu được cho là không bao giờ đánh rắm là do khi một con hải âu đánh vào đuôi trên không trung thì người bên dưới sẽ lập tức lãnh hậu quả. Nhưng với động tác đánh rắm trên không thì ai mà biết được?
96. Kỷ lục sống lâu của một số loài động thực vật?
Cây cao tuổi nhất là cây thông thuộc giống Bristlecone ở Mỹ sống được 4.844 năm. Động vật lâu đời nhất vẫn còn sống là con trai 405 năm tuổi được phát hiện dưới đáy biển phía Bắc Ireland
97. Nguyên nhân gây nhức đầu trên vũ trụ?
Trái với quan niệm lâu nay cho rằng triệu chứng nhức đầu của các phi hành gia là do tình trạng choáng váng giống như say tàu xe, các nhà khoa học mới đây cho rằng vấn đề có thể là do tình trạng gia tăng lượng máu tuần hoàn lên đầu gây sức ép lên não tạo cảm giác đau nhức. Kết quả khảo sát 17 phi hành gia từng làm việc (ngắn hạn lẫn dài hạn) trên Trạm Vũ trụ quốc tế (ISS) cho thấy 12 người cho biết họ bị tổng cộng 21 cơn nhức đầu, trong đó 9 cơn xuất hiện lúc họ cười, 9 cơn xuất hiện lúc đang trú trên ISS, 1 xuất hiện khi ra ngoài ISS và 2 xảy ra trong lúc tàu vũ trụ tiếp đất.
98. Tại sao nước mắt lại chảy khi bị xổ mũi?
Mũi vốn dĩ khá mềm và dễ bị tổn thương. Xoang mũi liên thông với mắt thông qua các tuyến lệ. Bình thường, sự kết nối này cho phép nước mắt thoát ra bằng đường mũi. Nhưng khi nước tích tụ đủ trong mũi, luồng nước này có thể ngăn đường thoát nước mắt thông thường và vì thế những giọt lệ được tạo ra không còn nơi nào để thoát nên phải trào ra (từ mắt).
99. Tại sao gãi giúp giảm bớt ngứa?
Các thử nghiệm trên khỉ cho thấy động tác gãi vào vết ngứa có tác dụng đóng “công tắc” ngứa trong tủy sống, nên làm gián đoạn các tín hiệu ngứa truyền lên não bộ. Trước đây, các nhà khoa học cho rằng, các tế bào thần kinh ở một vùng đặc biệt trong tủy sống trở nên năng động khi các chất gây ngứa dính lên da. Việc hiểu được cơ chế chặn đứng cơn ngứa được cho có thể gợi mở ra hướng điều trị mới cho người mắc các bệnh như AIDS vốn hay bị ngứa ngáy mà thuốc bình thường ít khi có tác dụng.
100. Tiểu vào vết ngứa do chạm phải sứa biển có thể giúp giảm đau?
Không. Việc làm đó thậm chí còn làm tăng các tế bào gai châm (giống như cây lao móc nhỏ) tiêm nọc độc vào da bạn.
101. Lá cây chút chít có thực sự làm dịu chứng ngứa do lông cây tầm ma?
Không. Chuyện lá cây chút chít có thể làm dịu được chứng ngứa do lông cây tầm ma gây ra bắt nguồn từ việc các bậc cha mẹ mong muốn tìm thứ gì đó gần gũi để xoa dịu vết ngứa của con.
93. “Vụ nổ lớn” có tạo nên một tiếng nổ?
84. Toilet của người Inuit làm bằng nước đá?
Có. Không phải chỉ nữ giới mới khổ sở với chứng cellulite – hiện tượng mỡ tích tụ trên vùng da ở đùi và mông khiến da bị sần như vỏ cam. Tuy nhiên, ở nam giới, những ngấn mỡ thừa có khuynh hướng tập trung ở những vùng khác, thường là quanh cổ và bụng.
82. Tại sao một số người uốn dẻo được?
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét